Ιστός της Πηνελόπης: ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ

Αστυπάλαια

Βρεφικό νεκροταφείο Αστυπάλαιας

Βρεφικό νεκροταφείο

Αποκαλύφθηκε το 1995 όταν υπέβαλε αίτηση για ανοικοδόμηση οικισμού οικοτουριστικού χαρακτήρα και κάλεσε την ΚΒ' Εφορία Αρχαιοτήτων Ρόδου, καθώς υπήρχε υπόννοια , ότι λόγω του ενήλικου νεκροταφείου απέναντι υπήρχαν πιθανότητες για αρχαία . Η έρευνα έδειξε ότι το βρεφικό νεκροταφείο εκτεινόταν σε 3.000 μέτρα περίπου .
Οι μετέπειτα έρευνες έδωσαν ευρήματα που χρονολογούνται από το 850 π.Χ. εώς και τους ελληνιστικούς χρόνους !
Τα πιο παλιά αγγεία είναι υδρίες με γραπτή διακόσμηση και χρονολογούνται στην Ύστερη Γεωμετρική Εποχή . Τα αγγεία της αρχαϊκής περιόδου είναι πολύ περισσότερα από τα γεωμετρικά, με σπάνια μοτίβα, ενώ υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός αμφορέων ποικίλων σχημάτων και προελεύσεων: Σάμου, Χίου, Θάσου, Κω, Ρόδου, Κνίδου, Κλαζομενών, ακόμη και τύπου Χαναάν - Παλαιστίνης. Το νεκροταφείο βρισκόταν πιθανότατα κοντά σε Ιερό της Ειλειθυίας που ήταν θεότητα - προστάτης της λοχείας, ένα ιερό που βρίσκεται μάλλον κάπου στη Χώρα της Αστυπάλαιας αλλά δεν έχει αποκαλυφθεί. Δεχόταν νεογέννητα παιδιά που πέθαναν στη γέννα ή και βρέφη μέχρι δύο ετών, τα οποία σύμφωνα με το έθιμο τοποθετούνταν μέσα σε αγγεία για να έχουν την αίσθηση της μήτρας.

Βρεφικό νεκροταφείο Αστυπάλαιας

Αγγείο όπου ταρύχευαν τα βρέφη. Αστυπάλαια.

Αρχαιολόγος που αφαιρεί από τη μάζα του χώματος τα λείψανα των βρεφών.
Αστυπάλαια.

Βρεφικό νεκροταφείο Αστυπάλαιας.

Κάστρο Αστυπάλαιας

Κάστρο Αστυπάλαιας.

Το κάστρο, σήμα κατατεθέν της Αστυπάλαιας, μέχρι τον 19ο αιώνα αποτελούσε τον μοναδικό οικισμό του νησιού. Όλα τα σπίτια έξω από αυτό τα έλεγαν σταύλους.
Από το 1930 και μετά άρχισαν να κατασκευάζονται σπίτια έξω από το κάστρο και να μετατρέπονται οι σταύλοι σε σπίτια προσθέτοντας νέους χώρους ή ορόφους. Αυτά ονόμαζαν ξώκαστρα. Στο εσωτερικό του κάστρου υπήρχαν περίπου 400 σπίτια, όλα τριώροφα και κτισμένα κολλητά το ένα με το άλλο, με στενά δρομάκια που μόλις χωρούσε να περάσει άνθρωπος. Τυπικός οχυρωμένος οικισμός που κάποτε έφτανε τις 4000 ψυχές σύμφωνα με μαρτυρίες επισκεπτών.

Την σημερινή μορφή του την πήρε το 1413 με την ανακατασκευή του Τζιοβάνι IV Κουϊρίνι. Χτισμένο σε πλάτωμα 4.000 τ.μ. επιλεγμένο για τις αμυντικές θέσεις των κατοίκων. Το τείχος του κάστρου σχηματίζει δακτυλίδι που ουσιαστικά αποτελείται από δύο παράλληλα τείχη που ενδιάμεσα τους στους ελεύθερους χώρους διαμορφώνονται κατοικίες. Η μοναδική είσοδος πλαισιώνεται από δύο ισχυρούς με αγκωνάρια κτισμένους πύργους.
Το εσωτερικό είναι κτισμένο με χαμηλό σταυρόλιθο (αδιάψευστο στοιχείο της φραγκικής αρχιτεκτονικής). Στην βάση της εισόδου ανοίγεται η στοά όπου δεξιά και αριστερά υπάρχουν λίθινα πεζούλια που χρησίμευαν για να κάθονται και να ξεκουράζονται οι κάτοικοι κάνοντας κοινωνικές επαφές και εμπορικές συναλλαγές.

Στην νότια άκρη του κάστρου βρίσκεται ο άλλος πύργος, τετραώροφος γνωστός ως Σαράι και αγναντεύει όλο το πέλαγος. Το κάστρο διέθετε άριστος αποχετευτικό δίκτυο που εξασφάλιζε στους κατοίκους υγιεινή διαβίωση.
Οι Αστυπαλιώτες την ημέρα δούλευαν έξω στα κτήματα και το βράδυ κλείνονταν μέσα στο κάστρο από τον φόβο των ληστών – πειρατών. Πάνω από την πόρτα στο κάστρο υπάρχει ακόμη μια τρύπα, ο φονιάς, από την οποία έριχναν καυτό νερό ή άφηναν ελεύθερα μελίσσια για να διώξουν τους ληστές.

Το κάστρο υπέστη καταστροφές από τους σεισμούς, βομβαρδισμούς των Γερμανών αλλά και από τους κατοίκους που έπαιρναν από τα ερειπωμένα σπίτια τα δομικά υλικά για να κτίσουν σπίτια έξω από αυτό.

Αστυπάλαια

Αστυπάλαια.

Μουσείο Αστυπάλαιας

Tο αρχαιολογικό μουσείο Aστυπάλαιας στεγάζεται σε ισόγεια αίθουσα που παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού από το Εκκλησιαστικό Φιλανθρωπικό Ταμείο Αστυπάλαιας το 1994. Η έκθεση του μουσείου οργανώθηκε στο διάστημα 1995-1996 και στα επόμενα χρόνια βελτιώθηκε και εμπλουτίστηκε με το κατάλληλο εποπτικό υλικό και με ειδικό οπτικο-ακουστικό πρόγραμμα (Ηχόραμα).
Το μουσείο εγκαινιάσθηκε τον Σεπτέμβριο του 1998.

Το μουσείο φιλοξενεί προϊστορικά ευρήματα ,όπως εργαλεία,κοσμήματα,αγγεία κ.α., αργυρά νομίσματα κλασσικής εποχής ,συλλογή αναθηματικών επιγραφών από Ιερά του νησιού, αγάλματα,ανάγλυφα με σκηνές συμποσίου, ανάγλυφα με σκηνές νεκροδείπνου,μαρμάρινα θωράκια και κιονόκρανα, μαρμάρινο οικόσημο της οικογένειας Κουερίνι (Querini).