Τρίτη 16 Ιουλίου 2019

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΣΕΙΡΉΝΕΣ- Η ΑΚΟΗ


Κεφάλαιο:"Μια καρδιά αφουγκράζεται " 

"Στα αραβικά, η λέξη για τον παραλογισμό (absurdity στ'αγγλικα) σημαίνει να μην μπορείς ν'ακουσεις. Η ρίζα 《surd》(ένας ανέφικτος μαθηματικός όρος ,ο αρρητος ή ασυμμετρος αριθμός) προέρχεται από το λατινικό surdus, που σημαίνει 《κωφος ή αλαλος》, κι αποτελεί μετάφραση του αραβικού jadr asamm (βουβή ρίζα), μια λέξη που βγαίνει από το ελληνικό 《αλογος 》 - αλαλος ή παράλογος. " 


"Οι ήχοι συνδέουν μεταξύ τους τις αισθητηριακές μας εμπειρίες και μας βοηθούν να ερμηνεύσουμε τον κόσμο, να επικοινωνησουμε μαζί του και να τον εκφρασουμε. Ο χώρος του διαστήματος είναι σιωπηλός , αλλά πάνω στη Γη σχεδόν τα πάντα παράγουν ήχους. "


"Αυτό που ονομάζουμε 《ηχο》 στην πραγματικότητα αποτελεί ένα κύμα των μορίων του αέρα,  που έρχεται ορμητικό , κορυφώνεται και αποσύρεται. Ξεκινά με την κίνηση οποιουδήποτε αντικειμένου, όσο μεγάλο ή μικρό κι αν είναι αυτό, και απλώνεται προς όλες τις κατευθύνσεις,  σε ομόκεντρους κύκλους.  Αρχικά κάτι πρέπει να κινηθεί -ενα τρακτέρ, τα φτερά του τριζονιου-που θα αναπαραξει τα μόρια του αέρα ολόγυρά του, μεταδιδοντας στη συνέχεια την κίνηση στα διπλανά μόρια και ούτω καθεξής.  Κύματα θορύβου κυλούν σαν την παλίρροια μεχρι το αφτί μας,κάνοντας το τύμπανο του να πάλλεται ρυθμικά.  Αυτό αμεσως κινεί τρία οσταρια μ'ενδιαφέροντα  ονόματα (τη σφύρα, τον ακμονα και τον αναβολέα ) ,που αποτελούν τα μικρότερα κόκαλα του ανθρώπινου σκελετού. Μολονότι το κοίλωμα οπου βρίσκονται έχει λιγότερο από ένα εκατοστό πλάτος και ούτε μισό εκατοστό βάθος, ο αέρας που παγιδεύεται εκεί από τις φραγμενες ευσταχιανες σάλπιγγες εξηγεί τη δυσφορία που νιώθουν οι δύτες και οι επιβάτες των αεροπλάνων οταν αλλάζει η πίεση του αέρα.  Τα τρια οσταρια σπρώχνουν στο εσω ους το υγρό που υπάρχει μέσα σε μεμβράνες κι αυτές πιέζουν κάτι μικροσκοπικές τριχουλες, που με τη σειρά τους θετουν σε κίνηση τα γυρω νευρικά κύτταρα κι αυτα αμεσως στέλνουν μηνύματα στον εγκέφαλο: Το αποτέλεσμα είναι ν'ακουμε . Η διαδικασία μπορεί να μη φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολη, αλλά στην πραξη ακολουθεί μια περίπλοκη διαδρομή, που μοιαζει λιγο με το λαβύρινθο ενός γηπέδου μίνι γκολφ,με σπείρες, διακλαδώσεις, παρακάμψεις, ρελε,μοχλούς, υδραυλική εγκατάσταση και σύστημα επανατροφοδοτησης.
Ο ήχος μεταδίδεται σε τρία στάδια.  Το εξω ους με το πτερύγιο ενεργεί σαν χωνί, για να τον συλλάβει και να τον κατευθύνει, μολονότι πολλοί άνθρωποι που τους λείπει το πτερύγιο ακούνε μια χαρα (το ίδιο οπως οταν φοράμε καπέλο ή κράνος). Όταν τα ηχητικά κύματα πεσουν πάνω στο τύμπανο, που έχει σχήμα βενταλιας, εκείνο μετακινεί το πρώτο μικροσκοπικό οσταριο ,ώστε το κεφάλι του να εισχωρήσει στο κοίλωμα του δεύτερου, που με τη σειρά του κινεί το τρίτο κι εκείνο πιέζει σαν πιστονι το μαλακό, γεμάτο υγρό εσω ους ,όπου υπάρχει ένας σωλήνας σε σχήμα σαλιγκαριου,ο κοχλίας, γεμάτος τρίχες, των οποίων ο ρόλος είναι να στέλνουν σήματα στα ακουστικά νευρικά κύτταρα. Οταν το υγρό πάλλεται, οι τρίχες κινούνται, διεγειροντας τα νευρικά κύτταρα, και στέλνουν τις πληροφορίες τους στον εγκέφαλο. Ετσι,η αίσθηση της ακοής γεφυρώνει το πανάρχαιο φράγμα ανάμεσα στον αέρα και το νερό, παίρνοντας τα ηχητικά κύματα και μεταφράζοντας τα σε κύματα υδραυλικής πίεσης και στη συνέχεια σε ηλεκτρικές διεγερσεις. "



" Τα κύματα που προκαλούνται εχουν μια ορισμένη συχνότητα (τον αριθμό των συμπιεσεων και των αραιωσεων ανά δευτερόλεπτο), που εμείς την ακούμε ως ύψος του ήχου: Όσο μεγαλύτερη είναι η συχνότητα, τόσο ψηλότερος μας φαίνεται ο ήχος.  Ο ήχος ταξιδεύει μέσα από τον αέρα με ταχύτητα 332 μέτρα το δευτερόλεπτο, πολυ πιο αργά απο το φως (300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο). Γι' αυτό, στη διάρκεια μιας καταιγίδας βλέπουμε πρώτα τη λάμψη της αστραπής κι ακούμε τη βροντή μερικές στιγμές αργότερα. "



Κεφάλαιο:"Φαντασματα και Παραισθήσεις "




"Οι ηχητικες παραισθήσεις είναι πολυ πιο συνηθισμένες απο τις οπτικές.  Υπάρχουν ψευδαισθήσεις της ακοής, που εξαφανίζονται χωρίς να αφήσουν πίσω τους το παραμικρό ίχνος υπάρχουν φανταστικοί θόρυβοι, που τελικά αποδεικνύονται κάτι διαφορετικό απ'ο,τι νομιζαμε και φυσικα υπάρχουν φωνές που λένε σε αγίους, προφήτες και ψυχωτικους, λέγοντάς τους πως να δράσουν και σε τι να πιστεύουν. 《Άκου αυτή τη φωνούλα βαθιά μέσα σου》,λέμε, λες και η συνείδηση είναι ενα ξωτικό που ζει κάτω απο από το στέρνο. Αν ομως άνθρωποι, κατά τα άλλα φυσιολογικοί, καταδιώκονται απο κάποια φωνή-από το κάλεσμα ενος μικρού αγοριού, για παράδειγμα, όπως άκουγε ο Άντονι Κουιν ,σύμφωνα με τη αυτοβιογραφία του-τότε, όπως και ο Κουιν, χρειάζονται ψυχιατρική βοήθεια. Μερικές φορές, αυτο που φαντάζεται οτι ακούει ο άνθρωπος τόσο επίμονα ωστε νομίζει ότι θα τρελαθεί δεν είναι μια φωνή, αλλά μουσική. Κάποιος γιατρός εγραψε το 1987 ενα άρθρο στο περιοδικό Αυστραλός Οικογενειακός Γιατρός , αναφέροντας οτι του ειχαν τυχει δυο περιστατικά ανθρώπων με σοβαρη μορφη κροταφικη επιληψία ,της οποίας ενα απο τα συμπτώματα ειναι οι μουσικές παραισθήσεις. Κατά τη γνώμη του θα πρέπει μαλλον να οφειλόταν σε ημιπληγια ,που είχε επιρρεασει τους κροταφικους λοβούς του εγκεφάλου. Η μια γυναίκα άκουγε να παιζεται συνέχεια στο μυαλο της το 《Πράσινο Τριφύλλι της Ιρλανδίας 》και αναγκάστηκε να ακολουθήσει φαρμακευτική αγωγή, με την ελπιδα να περιορίσει τουλάχιστον τα συμπτώματα . Η άλλη, που έζησε μεχρι τα ενενήντα ενα της και προτίμησε τη μουσικη απο τα φάρμακα, ακουγε ένα ποτπουρι απο ρομαντικά τραγουδάκια της εποχής της. Ο βαθυς τρόμος που αυτη η διαταραχή ειναι η ανεξέλεγκτη εκδήλωση των συμπτωμάτων. " 



ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΣΕΙΡΗΝΕΣ 



Οι Σειρήνες ήταν γυναικείες θεότητες που σχετίζονταν με το νερό, τον έρωτα και τον θάνατο. Ακριβέστερα όμως φέρονται ως θαλάσσιοι δαίμονες της Ελληνικής Μυθολογίας. Απεικονίζονταν με ανθρώπινο γυναικείο κεφάλι και σώμα αρπακτικού πουλιού.
Στην επικρατέστερη εκδοχή θεωρούνται θυγατέρες του ποταμού θεού Αχελώου και της Μούσας Μελπομένης (Απολλόδωρος) ή της Τερψιχόρης (Απολλώνιος ο Ρόδιος) ή της Στερόπης. Κατ΄ άλλη εκδοχή κόρες του θαλάσσιου θεού Φόρκυ και μητέρα τους η Χθων (Γη). Συνήθως είναι αριθμητικά δύο Αγλαόπη (λαμπρή στην όψη) και Θελξιέπεια(γοητευτική στον λόγο)ή τρεις Παρθενόπη, Λευκωσία (Λευκή ουσία) και Λιγεία (Καθαρή φωνή) ή Αγλαόφωνος, Μόλπη (μελωδική φωνή) και Θελξινόη (όμορφος νους) κατά τον Ησίοδο. Άλλα ονόματα που τους έδιναν είναι Θελξιόπη (γοητευτική όψη) και Πεισηνόη (πειθώ του νου). Το δε όνομά τους συνδέεται πιθανώς με τον Σείριο. Κατά τον Πλάτωνα οι Σειρήνες ήταν οκτώ.
Κατά τον μύθο οι Σειρήνες ήταν θαλάσσιες νύμφες (Ναϊάδες) συνοδοί της Περσεφόνης. Όταν την Περσεφόνη την απήγαγε ο Άδης η μητερα της Δήμητρα τους έδωσε σώμα πτηνών για να την βοηθήσουν στην αναζήτηση. Όταν πλέον δεν κατάφεραν να την βρουν εγκαταστάθηκαν σε ένα νησί από όπου με το πανέμορφο τραγούδι τους προσείλκυαν τους ναύτες των πλοίων που πλησίαζαν στην περιοχή τους και προκαλούσαν στην συνέχεια την καταστροφή τους.
Αναφέρονται για πρώτη φορά στην Οδύσσεια ως κατοικούσες στην νήσο Ανθεμόεσσα του Τυρρηνικού πελάγους, στο στενό της Μεσσήνης μεταξύ Σικελίας και Καλαβρίας. Ο Οδυσσέας είχε ενημερωθεί από την Κίρκη για το γοητευτικό τραγούδι τους με το οποίο παγίδευαν τους ανυποψίαστους ταξιδιώτες, οι οποίοι πλησιάζοντας είτε ξεχνούσαν τον προορισμό τους, είτε κατασπαράζονταν απ΄ αυτές, κι έτσι διέταξε σε όλο το πλήρωμα του να βάλουν κερί στα αυτιά τους ώστε να μην ακούν το τραγούδι των Σειρήνων, ενώ ο ίδιος ζήτησε να τον δέσουν στο κατάρτι ώστε όταν ακούσει το τραγούδι τους να μη παρασυρθεί από την γοητεία τους.


«Καλοί μου φίλοι, ένας δεν φτάνει μήτε δυο να ξέρουν όσα η Κίρκη λέγοντας μου προφήτεψε, σεμνή θεά. Γι αυτό κι εγώ θα σας μιλήσω, ώστε γνωρίζοντας ή να πεθάνουμε ή να γλιτώσουμε τον θάνατο και να ξεφύγουμε τη μαύρη μοίρα. Λοιπόν η πρώτη συμβουλή της ήταν πώς θα αποφύγουμε το θείο τραγούδι των Σειρήνων και το ανθισμένο τους λιβάδι.160Μόνο σ εμένα επέτρεψε να ακούσω τη φωνή τους· αλλά θα πρέπει να με δέσετε σφιχτά, τόσο που να πονέσω, να μην μπορώ να κουνηθώ, όρθιο πάνω στο κατάρτι, με τα σχοινιά πλεγμένα γύρω του.

Κι αν σας παρακαλώ, αν σας φωνάζω να με λύσετε, εσείς θα πρέπει πιο σφιχτά να με τυλίξετε, μ ακόμη περισσότερα δεσμά."


Πριν τον Οδυσσέα μόνον οι Αργοναύτεςείχαν καταφέρει να περάσουν από την περιοχή τους, όταν ο Χείρων είχε προειδοποιήσει τον Ιάσονα να πάρει μαζί του τον Ορφέα ο οποίος με το τραγούδι του ξεπέρασε σε ομορφιά τις σειρήνες και κατόρθωσαν τελικά να διαφύγουν χωρίς απώλειες.
Η νήσος των Σειρήνων ή Σειρηνουσσών δεν είναι επακριβώς ταυτοποιημένη ούτε και μυθολογικά. Οι διάφοροι μελετητές έχουν προτείνει πάμπολλες τοποθεσίες. Ωστόσο, κατά την επικρατούσα άποψη βρισκόταν στην παραλία της Καμπανίας πλησίον της Νεαπόλεως.

3 εκδοχές περι Οδυσσέα και σειρήνες 
Πρώτον: Το τραγουδι των Σειρήνων ηταν τόσο δυνατό όσο στο να μεινει στο υποσυνείδητο των ανθρώπων. (Γι'αυτο και η τοποθέτηση κεριού στο αυτί) 
Δεύτερον και τρίτον: Ηταν η φωνή των Σειρήνων τοσο διαπεραστικη που δημιουργούσε πρόβλημα στο ακουστικο νευρικό σύστημα... με αποτέλεσμα κροταφικη επιληψία ή  ημιπληγια με αποτέλεσμα μουσικών παραισθήσεων! 

Υπάρχει και μια τέταρτη εκδοχη σύμφωναμε το βιβλίο
Κεφάλαιο:" Κινούμενη άμμος και τραγούδια της φαλαινας " 

"Όσοι έχουν βουτήξει ανάμεσασε φάλαινες που τραγουδούν περιγράφουν την αίσθηση σαν τύμπανο που χτυπά πανω στο στήθος ή σαν εκκλησιαστικό όργανο που παίζεται μέσα στο θωρακα. Αν αδυνατεί καποιος να βρεθεί μαζι τους στο νερό, μπορεί ν' ακούσει και να νιώσει το τραγούδι τους μεσα από τις ξύλινες σανίδες μιας βάρκας.  Και δεν τραγουδάνε μόνο οι μεγαπτερες φάλαινες.  Οι λευκες φάλαινες μπελουγκα παραγουν με τη φωνή τους τόσο γλυκές τριλιες ωστε οι πρώτοι φαλαινοθηρες τις αποκαλούσαν 《θαλάσσια καναρίνια 》 . Τωρα που ο αριθμός τους έχει μειωθεί δραματικά απο τη ρύπανση, οι φάλαινες μπελουγκα εχουν γίνει καναρίνια σ'ένα υγρο ναρκοπέδιο, στέλνοντας σηματα κινδύνου για την υγείατων ωκεανων. 
Παλιά , οι δεισιδαιμονες ναυτικοί άκουγαν το θρήνο των φαλαινών ν'αντηχει μεσα απ'το σκαρί του πλοίου κι εκστασιαζονταν . Κάποτε θα πρέπει να υπηρχαν και στη Μεσόγειο ωδικες φάλαινες και πιθανότατα αυτές ηταν οι Σειρήνες που, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, σαγηνευαν τους ναυτικούς, οδηγώντας τους στην καταστροφή πανω στα βράχια. Τα τραγούδια τους ,περνώντας μεσα απο τα σανίδια της βάρκας* , θα διαχεονταν με τετοιο τρόπο ωστε ενας ναυτικός δε θα μπορούσε  να εντοπίσει την προέλευση τους οι ήχοι θα εδιναν την εντύπωση ότι τυλιγαν το σκαρί σ'ένα αιθέριο πέπλο τραγουδιού.  Επειδη οι φάλαινες ολολυζουν παράγοντας μοναδικούς και ποικίλους ήχους,  είναικαπως δύσκολο να περιγραφούν οι φωνες τους . " 

* Το ξυλο ειναι καλος αγωγος τους ήχου αλλα και τον προσαρμοζει ανάλογα!! Δεν ειναι τυχαίο οτι τα περισσότερα μουσικά όργανα ειναι φτιαγμένα απο ξύλο! 

Η κρίση δική σας! 

Πηγές  

Βιβλίο  " Η Ιστορία των Αισθήσεων Ακοη" συγγρ. Diane Ackerman


Εικόνες google images 

YouTube 

Δείτε ακόμα 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου